Wat is het.

Een melanoom is een kwaadaardige moedervlek. Deze ontstaat vaak uit het niets maar kan ook voorkomen uit een lang bestaande gewone moedervlek. In vergelijking met andere vormen van huidkanker is de melanoom een agressief en snel groeiende tumor, die snel neigt om uit te zaaien. Daarom is dit ook de meest levensbedreigende vorm van huidkanker.  Melanomen kunnen over het hele lichaam plaats vinden. 

Er zijn verschillende soorten melanomen. 
- Nodulair melanoom is te herkennen aan een tumor-achtige ophoping van de melanoomcellen, dit is al te zien in een redelijk vroeg stadium. De melanoom ziet eruit als een donkergrijs of donkerblauw bobbeltje in de moedervlek.

- Oppervlak spreidend melanoom (superficieel spreidend melanoom) hebben een groot oppervlak maar groeien vaak niet diep in de huid. 

- Acrolentigineus melanoom is een zeldzaam type en komt voor p de voetzolen, handpalm en uiteinden van vingers.

- Melanoom van de slijmvliezen is een zeldzaam melanoom aan de binnenzijde van de oogleden, het mondslijmvlies en de vagina.

- Oogmelanoon kunnen zowel in de huid en slijmvliezen als het oog voorkomen.

- Ongepigmenteerd melanoom (amelanotisch melanoom) is een berucht type van de melanoom. Het is ongekleurd waardoor en niet lijkt op een melanoom en daardoor vaak te laat wordt ontdekt. 

Hoe ontstaat het.

Moedervlekken ontstaan doordat er overal in de huid melanocyten, ook wel pigmentcellen, zitten. Als deze te dicht op elkaar liggen ontstaan de donkere pigmentvlek wat een moedervlek wordt genoemd. Deze melanocyten kunnen veranderen in kankercellen. Dit betekent niet dat het alleen gebeurt bij melanocyten in moedervlekken, het kan ook bij melanocyten op andere plekken in de huid. 

Risico's.

De belangrijkste risicofactoren voor het krijgen van een melanoom zijn:

- Mensen met een licht huidtype, hierdoor zijn ze gevoeliger voor UV-straling.

- Overmatig bloodstellen aan UV-straling. Ook verbranding van de huid geeft een verhoogd risico.

- Het hebben van meer dan 50 moedervlekken, als deze moedervlekken dan ook nog onrustig zijn is dit een extra risico.

- Erfelijke aanleg. 

Hoe kan het voorkomen worden.

 Ook bij deze vorm van huidkanker spelen UV-stralingen een grote rol. Daarom is het belangrijk de huid goed te beschermen. Vaak ontstaat een melanoom door een al bestaande moedervlek. Het is daarom belangrijk om veranderingen in moedervlekken te signaleren. Let hierbij op: vormverandering, kleurverandering, jeuk, pijn of het bloeden van de moedervlek. Als deze symtomen aanwezig zijn en de moedervlek onrustig is, is het belangrijk om naar de huisarts te gaan voor controle. 

Hoe is het te herkennen.

Belangrijke signalen voor een melanoom zijn: jeuk, steken, pijn en of bloeden. Toch is het niet zo dat alle verschijnselen hoeven op te treden als er een melanoom ontstaat. Vaak wordt de ABCDE-methode gebruikt om een melanoom te herkennen, hieronder staat de methode beschreven: 

- Assymetrie, let hierbij of de moedervlek er aan alle kanten hetzelfde uitziet.

- Borders, hierbij is de overgang van de vlek naar de normale huid steeds vager. De rand wordt vaak op 1 of meer plekken onregelmatig.

- Color, een gezonde moedervlek kan niet van kleur veranderen. Als er sprake is van een melanoom gebeurt dit wel, er zijn dan verschillende kleuren door elkaar.

- Diameter, een melanoom is een stuk groter dan een normale moedervlek.

- Evolution, uiterlijke snelle verandering van de moedervlek

Verloop ziekte.

Vanaf het moment dat het duidelijk is dat het gaat om een melanoom is het belangrijk om te weten wanneer de melanocyten zich hebben ontwikkelt tot een melanoom. Dit is belangrijk om eventuele uitzaaiingen te voorkomen en een overlevingskans in te schatten. De kans op uitzaaiingen neemt toe wanneer de tumor dikker is. Ook lymfleklieruitzaaiingen hebben invloed op het verloop van de ziekte. 

Behandeling.

Er zijn een aantal methodes voor behandeling van een melanoom. De keuze hangt af van: de soort, de plaats, de grootte van de tumor, de leeftijd van de patiënt en de gezondheidstoestand. Vaak wordt de melanoom operatief verwijderd, het verwijderde stukje huid word door een patholoog onderzocht. Dit is belangrijk omdat als het echt om een melanoom gaat het van belang is om eventuele uitzaaiingen te voorkomen of te ontdekken. 

Als er uitzaaiingen zijn wordt dit vaak behandeld door middel van bestraling of chemotherapie. Controle is bij een melanoom altijd erg belangrijk, bij elke vorm van behandeling.